Τριπόταμος Ευρυτανίας

Τριπόταμο, επίσημη ονομασία Τριπόταμον, Ευρυτανίας είναι από το 1928 η ονομασία του χωριού Τατάρνα που ανήκει διοικητικά στο δήμοΑγράφων. Το 2001 καταγράφηκαν 466 κάτοικοι στους οικισμούς:

• Τριπόταμον [259 κάτοικοι],
• Βρεκαίικα [42 κάτοικοι],
• Καϊπανάκι [84 κάτοικοι],
• Κοψαίικα [76 κάτοικοι],
• Μονή Τατάρνας [5 κάτοικοι].

Θέση

Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 540 μέτρων, σε απόσταση 70 χιλιομέτρων δυτικά του Καρπενησίου, στα σύνορα των νομών Ευρυτανίας καιΑιτωλοακαρνανίας.
Το όνομα του αποτελεί προσδιορισμό του γεωγραφικού σημείου στο οποίο είναι κτισμένο στη συμβολή του ρου των ποταμών  Αγραφιώτη,Αχελώου και Μέγδοβα. Στην οικιστική ακμή του χωριού, το 1961, απογράφηκαν 1001 κάτοικοι.

Διοικητικές μεταβολές

• Συστήθηκε (ΦΕΚ 261Α – 31 Αυγούστου 1912) ως  Κοινότητα Τατάρνης νομού Αιτωλοακαρνανίας, με έδρα τον οικισμό Τατάρνα, με παράλληλη προσάρτηση (ΦΕΚ 261Α – 31 Αυγούστου 1912) του οικισμού Μονή Γενεθλίων Θεοτόκου.
• Ο οικισμός Κοψέϊκα προσαρτήθηκε (ΦΕΚ 476Α – 31 Δεκεμβρίου 1915) προσωρινά στην Κοινότητα Τατάρνης καθώς καταργήθηκε στις 18Δεκεμβρίου του 1920.
• Ο οικισμός Τατάρνα όπως και ολόκληρη η κοινότητα μετονομάζεται (ΦΕΚ 81Α – 14 Μαΐου 1928) σε Τριπόταμον νομού Αιτωλοκαρνανίας.
• Ο οικισμός Μονή Γενεθλίων Θεοτόκου μετονομάζεται (ΦΕΚ – 16 Οκτωβρίου 1940) σε Μονή Τατάρνης.
• Η Κοινότητα υπάγεται (ΦΕΚ 63Α – 22 Μαρτίου 1943) στο νομό Ευρυτανίας.
• Ο οικισμός Κοψαίικα αναγνωρίζεται και προσαρτάται εκ νέου (ΦΕΚ – 19 Μαρτίου 1961) στην Κοινότητα.
• Οι οικισμοί Βρακαίικα και Καϊπανάκι αναγνωρίζονται και προσαρτώνται (ΦΕΚ – 05 Απριλίου 1981) στην Κοινότητα.
• Καταργείται η Κοινότητα Τριποτάμου και οι οικισμοί της και συνενούνται (ΦΕΚ 244Α – 04 Δεκεμβρίου 1997) με το Δήμο Φραγκίστας.

Ιστορία

Είναι γνωστό ως Τατάρνα, επωνυμία που είναι συνυφασμένη με τη μονή αλλά και την ομώνυμη γέφυρα, η οποία αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο των νομών Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας.

Ο σεισμός τον Φεβρουάριο του 1963 και η κατολίσθηση που ακολούθησε, επέφερε την ολοκληρωτική καταστροφή της Ιεράς Μονής Τατάρνας, αλλά και την μερική καταστροφή του Τριπόταμου.

Στον οικισμό Καϊπανάκι στη θέση «Βράχος της Παπαδιάς», είναι το σημείο όπου οι Τούρκοι στις 9 Ιανουαρίου του 1823, εκτέλεσαν τις ηρωίδες Αγγελική και Μαριώ.

Στην πέτρινη γέφυρα της Τατάρνας, που συνέδεε την Ευρυτανία με την Αιτωλοακαρνανία, καταγράφηκε η πρώτη μάχη των επαναστατημένωνΕλλήνων στις 22 Μαρτίου 1821, στη θέση «Λαχανόκηπος». Γνωστή είναι και η «Τρύπα της Τατάρνας», το βάραθρο όπου βρήκαν μαρτυρικό θάνατο εκατοντάδες Έλληνες στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής αλλά και μεταγενέστερα την περίοδο 1946-1949. Σύμφωνα με την καταγραφή των σπηλαιολόγων της Ε.Σ.Ε., Παναγιώτη Γεωργίου, Βασίλη Γιανούτσου, Άννας Μαστοράκη, Γεωργίας Μπουρμπούλη, Αθανασίου Ξανθόπουλου και Γιάννη Τσακανίκα που το μελέτησαν, πρόκειται για βάραθρο με βάθος που περιορίστηκε στα 60 μέτρα, από προσχώσεις φερτών υλικών που παλαιότερα ήταν βαθύτερο, χωρία διάκοσμο, επιβλητικό, με λεία τοιχώματα και ένα μικρό καταρράκτη.